4.03.2013
Nasz cieszyński Terenowy Referat Weryfikacyjny Kolarskich Odznak Turystycznych przy Turystycznym Klubie Kolarskim PTTK "Ondraszek", został powołany w 1973 roku i w tym roku obchodzi Jubileusz 40-lecia. Korzystając z artykułu p.t. "KOT PTTK w statystyce", autorstwa dr Mariana Kotarskiego, publikowanym w Gościńcu PTTK, chciałbym przybliżyć genezę kolarskich odznak turystycznych.
24. kwietnia 1952 powołano Komisję Turystyki Kolarskiej Zarządu Głównego PTTK i wtedy też ustanowiono Kolarską Odznakę Turystyczną zwaną popularnie KOT. Już w 1953 roku Komisja Turystyki Kolarskiej ZG PTTK w komunikacie nr 1 podaje, że za udział i ukończenie II Turystycznego Rajdu Kolarskiego na trasie: Chełm - Majdanek - Nałęczów - Czersk - Warszawa, każdy uczestnik otrzymał 100 punktów na KOT. Nie wiemy kto zdobył pierwszą brązowa odznakę, nie wiadomo też, czy przeprowadzone badania w tym zakresie były skuteczne. Opublikowana pod koniec 1957 roku alfabetyczna "Lista osób posiadających złotą KOT" zawiera 59 nazwisk, a wśród nich między innymi są: Henryk Ginter z Warszawy, Władysław Huza z Gliwic, czy Alojzy Szupina z Cieszyna.
Od 1952 roku do 1961 roku Kolarska Odznaka Turystyczna, była odznaką trójstopniową nadawaną w stopniach brązowym, srebrnym i złotym. W 1962 Kolarska Odznaka Turystyczna uzyskała kolejne dwa stopnie : duży srebrny i duży złoty. Rychło okazało się, że turyści zdobyli te stopnie i na liczne wnioski w 1971 roku wprowadzono kolejny stopień - "Za wytrwałość" a w 2008 roku (po 46 latach) uzupełniono lukę i wprowadzono brakującą dużą brązową odznakę KOT.
Wracając do naszego Referatu Weryfikacyjnego KOT przy Turystycznym Klubie Kolarskim PTTK "Ondraszek" to na przestrzeni tych 40 lat weryfikację prowadziły i odznaki KOT przyznawały trzy osoby. Pierwszym prowadzącym Referat w Cieszynie był Pan Władysław Sosna od 1973r. do 1995r czyli przez 22 lata. Drugim prowadzącym był Pan Andrzej Słota od 1996 r. do czerwca 2009 r. – co daje 13 i pół roku. Trzecim prowadzącym Referat jest Andrzej Nowak, który zaczął w lipcu 2009 roku i pracuje nadal.
Referat w Cieszynie, pierwszą odznakę KOT w stopniu brązowym, przyznał Panu Jarosławowi Madzia z Ogrodzonej, dnia 19.11.1973 roku. Pierwszą odznakę KOT w stopniu srebrnym, przyznano Panu Romanowi Białoniowi z Międzyświecia, a pierwszą odznakę KOT w stopniu złotym, przyznano Panu Ryszardowi Macurze z Cieszyna dnia 08.12.1974 r. nr weryfikacji 01/74.
Terenowy Referat Weryfikacyjny KOT w Cieszynie posiada uprawnienia do weryfikacji i przyznawania KOT w stopniu małym; brązowym, srebrnym i złotym. Wyższe stopnie przyznają Referaty Okręgowe i Centralny. Nasz Referat od początku istnienia (1973 roku) do końca 2012 roku - czyli przez 39 lat - przyznał ogółem 462 odznaki turystyczne.
W okresie minionych czterech lat 2009-2012 przyznano następujące odznaki:
| Odznaka | Rok | Suma | |||
|---|---|---|---|---|---|
| 2009 | 2010 | 2011 | 2012 | ||
| KOT mała brązowa | 6 | 5 | 6 | 15 | 32 |
| KOT mała srebrna | 2 | 4 | 4 | 6 | 16 |
| KOT mała złota | 3 | 0 | 6 | 4 | 13 |
| W sumie | 61 | ||||
| ROK IRR Ziemia Cieszyńska | 5 | 0 | 0 | 0 | 5 |
| Kolarski Rajd Krajoznawczy woj. Bielskiego | 0 | 0 | 1 | 0 | 1 |
| Jubileuszowa Odznaka 60 Lat PTTK | 0 | 16 | 4 | 0 | 20 |
| Jubileuszowa Odznaka 60 Lat Tur. Kolar. w PTTK | 0 | 0 | 0 | 33 | 33 |
| W sumie | 59 | ||||
W kadencji 2009-2012 ustępującego Zarządu, Referat przyznał w sumie 120 odznak. Dla porównania w poprzedniej kadencji w latach 2005-2008 Referat przyznał 73 odznaki.
| Odznaka | Rok | Suma | |||
|---|---|---|---|---|---|
| 2005 | 2006 | 2007 | 2008 | ||
| KOT mała brązowa | 1 | 11 | 4 | 9 | 25 |
| KOT mała srebrna | 1 | 7 | 1 | 1 | 10 |
| KOT mała złota | 1 | 3 | 2 | 1 | 7 |
| W sumie | 42 | ||||
| KOT duża brązowa | 0 | 0 | 0 | 2 | 2 |
| KOT duża srebrna | 0 | 2 | 1 | 1 | 4 |
| W sumie | 6 | ||||
| ROK IRR Ziemia Cieszyńska | 5 | 11 | 5 | 4 | 25 |
Porównując te dwie kadencje to przedstawione liczby 73 i 120 mogą świadczyć o dynamicznym wzroście ilości przyznanych odznak, jednak trzeba wziąć pod uwagę znaczną ilość przyznanych jubileuszowych odznak w mijającej kadencji, a te jubileuszowe odznaki nie istniały w poprzedniej kadencji 2005-2008. Jeśli jednak porównamy tylko ilości przyznanych KOTów - brązowych, srebrnych i złotych, to w latach 2005-2008 (poprzednia kadencja), przyznano 42 odznaki a w latach 2009-2012 (ostatnia kadencja), przyznano 61 odznak.
Można powiedzieć, że ta zwiększona o 19 ilość przyznanych odznak w analizowanym okresie może świadczyć o zwiększonym zainteresowaniu turystyką rowerową w naszym Euroregionie Śląsk Cieszyński - Tesinske Slezsko. Nasz Klub "Ondraszek" od lat współpracuje z Polskim Towarzystwem Turystyczno Sportowym "Beskid Śląski" w Republice Czeskiej i z tam prężnie działającym Towarzystwem Rowerowym "Olza". Współpraca zaowocowała organizowanymi rajdami, obozami, wycieczkami, wpisanymi do wspólnego corocznego kalendarzyka turystycznych imprez. Przedstawiciele Towarzystwa Rowerowego "Olza" regularnie uczestniczą w Ogólnopolskich Szkoleniowych Zlotach Przodowniów Turystyki Kolarskiej. W ubiegłym roku sześcioosobowa ekipa wzięła udział w 52. Zlocie P.T. Kol. z bazą w Strykowie koło Łodzi. Reprezentanci Towarzystwa Rowerowego "Olza" podczas wycieczek zlotowych spełnili wymagania na kolarskie odznaki turystyczne. Wszystkim, 22 listopada 2012r. w Bystrzycy na podsumowaniu obchodów Jubileuszu 90 Lecia PTTS uroczyście wręczono brązowe KOTy .
W naszym Referacie po raz pierwszy dokonano przyznania odznak KOT turystom z Republiki Czeskiej. Z uwagi iż jest to wymowne wydarzenie w naszych 40-letnich poczynaniach, dla upamiętnienia tego faktu odczytam imiennie odznaczonych, a są to: Monika Machaczowa, Czesław Byrtus, Zdzisław Fierla, Renata Fukała, Bolesław Fukała i Otto Santarius.
Na szczególną uwagę zasługują cykliści z Towarzystwa Rowerowego "Przerzutka" z Zebrzydowic. Turyści z tego zaprzyjaźnionego towarzystwa biorą udział w "Ondraszkowych" wycieczkach. Liczna grupa Towarzystwa Rowerowego "Przerzutka" zdobyła kolarskie odznaki turystyczne różnych stopni. Kończąc, serdecznie zapraszam turystów z obu stron Olzy, do dalszego zdobywania turystycznych odznak, będących jednocześnie dowodem umiejętności i doświadczenia turystycznego. Najpopularniejsze rodzaje kolarskich odznak turystycznych w PTTK przedstawiam w prezentacji medialnej. Zestawienia przyznanych odznak również.
Cieszyn, dnia 25.01.2013r. Andrzej "Skryba" Nowak
Terenowy Referat Weryfikacyjny
Turystyczny Klub Kolarski "Ondraszek"
PTTK Oddział "Beskid Śląski" w Cieszynie